FUTURISM ( Gelecekçilik )
20.yüzyılın başlarında İtalya'da ortaya çıkmış bir sanat akımıdır.Bu akımın öncüsü İtalyan şair,roman- oyun yazarı ve yayın yönetmeni Filippo Tommaso Marinetti'dir. Marinetti'nin 1909'da Paris'te " Le Figaro" gazetesinde yayımladığı " manifesto futurisita " fütürizmin bildirisidir. Bildiride, "Bizler müzeleri,kütüphaneleri yerle bir edip ahlakçılık bütün yararcı korkaklıklarla savaşacağız." ifadeleri yer almaktadır.
Fütürizm, yaşamdaki sürekli değişimin sanata da yansıması gerektiğini vurgular. O yüzden geçmişi bütün sanat kuralları ve anlayışları bir yana bırakılmalıdır. Yaşamın sürekli değişimine, dinamizmine uygun yeni anlatım yolları ve biçimleri bulunmalıdır. Onlara göre, makine ve hız sanatın her alanına sokularak geleceğe yönelmelidir.
İtalyan futuristler, bildirilerinde savaşın dünya sağlığı yönünden gerekliliğini,makineye karşı duydukları hayranlığı,hızın güzelliğini dile getirdi. Mussolini faşizminin peşine takılarak , kadın düşmanlığını yüceltmişler; müzelerin , kütüphanelerin yıkılmasını önermişlerdir. Neredeyse,insanlığın tüm kültür birikimine savaş açmışlardır.
Şiirde serbest nazımı savunmuşlar,ölçü,uyak,nazım biçimi ve geleneksel dilbilgisi kurallarını dışlamışlardır. Rus futuristleri bu düşüncelerin tersine, savaşa karşı olmuşlar, kadın-erkek eşitliğini savunmuşlardır.Makineleşmenin, sanayinin yanında yer almakla birlikte makineyi kullananın,üretici güçlerin toplumsal ve düşünsel olarak destekleyicileri olmuşlardır. Futurizmin Rus Edebiyatındaki Temsilcisi Vitaclimir Mayakovki'dir. Türk Edebiyatında Nazım Hikmet futurizmden etkilenmiştir. Serbest şiiri benimsemesi , kimi şiirlerinde " makineleşme isteğini " dile getirmesi ve Resimli Ay adlı dergide "Putları Yıkıyoruz " adlı dizisinde geleneksel Türk şiiri ve bu şiirin ozanlarına tavır alması ,ondaki futurist etkileri açıklar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder